Szanowna Pani Posłanko / Szanowny Panie Pośle,
Zwracamy się z uprzejmą prośbą o interwencję podczas II czytania projektu Ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej (druk nr 3550), złożonego przez Komisję Polityki Społecznej i Rodziny Sejmu RP. Projekt ten, zgodnie z załączonym przez Komisję uzasadnieniem, oparty jest w części dot. pomocy dla ok. 40 tys. osób bezdomnych w Polsce o Model Gminny Standard Wychodzenia z Bezdomności wypracowany przez koalicję organizacji pozarządowych we współpracy z Ministerstwem Pracy i Polityki Społecznej w ramach projektu systemowego PO KL. Niestety to, co przedstawiła Komisja jest w wielu punktach krańcowo odległe od zaproponowanych przez nas i zaaprobowanych przez Ministerstwo zapisów modelu. Są to propozycje niezwykle niebezpieczne dla systemu pomocy osobom bezdomnym w Polsce, które dotyczą m.in.:
- Zrównania statusu ogrzewalni (miejsca przypominającego poczekalnię dworcową, z dostępem wyłącznie do miejsc siedzących) z noclegowniami i schroniskami, co spowoduje absurdalną możliwość eksmisji do ogrzewalni oraz zastępowanie przez gminy noclegowni i schronisk ogrzewalniami. Sugerujemy więc pozostawienie w ustawie definicji ogrzewalni, jednak uzupełnionej o zapis iż „ogrzewalnia nie może być formą ustawowego obowiązku zapewnienia schronienia”.
- Kategorycznego zakazu przyjmowania do schronisk i noclegowni osób pod wpływem alkoholu; podczas gdy w okresie zimowym regularną praktyką jest sugerowanie organizacjom prowadzącym placówki noclegowe dla osób bezdomnych przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, przyjmowania w okresie mrozów osób pod wpływem alkoholu, które nie kwalifikują się do zatrzymania w izbie wytrzeźwień, ani do umieszczenia w szpitalu. Wprowadzenie tego zapisu jest najprostszą drogą do drastycznego wzrostu liczby osób umierających każdej zimy z powodu wychłodzenia organizmu. Sugerujemy wykreślenie tego zapisu w całości i pozostawienie tej kwestii do regulacji wewnętrznymi regulaminami placówek dla osób bezdomnych.
- Niejasnych zapisów dotyczących zwrotu kosztów świadczonych usług, które mogą być interpretowane jako brak obowiązku zwrotu przez gminy kosztów usług świadczonych przez organizacje pozarządowe. Organizacje świadczące kosztochłonne usługi noclegowe (stanowiące zadanie własne gmin) są niemal całkowicie zależne finansowo od środków gminnych. Jakiekolwiek inne rozwiązanie w tym zakresie oznacza masową likwidację placówek dla osób bezdomnych z uwagi na odmowę zapłaty przez gminy niechętne do pomagania osobom bezdomnym.
- Absurdalnie krótkiego czasu na wdrożenie standardów placówek dla osób bezdomnych (18 miesięcy, podczas gdy np. standardy domów pomocy społecznej wdrażane były przez 10 lat). Dodatkowo termin ten ustalony został od wejścia w życie ustawy, a nie samych standardów ustalanych rozporządzeniami Ministra Pracy i Polityki Społecznej. Sugerujemy wydłużenie tego terminu do 5 lat od wydania ww. rozporządzeń.
- Braku wskazania ścieżki finansowania dla wdrożenia standardów – co w praktyce oznacza brak możliwości ich wdrożenia i zamknięcie wielu placówek. Sugerujemy dopuszczenie finansowania nakładów inwestycyjnych na dostosowanie placówek ze środków Funduszu Dopłat Banku Gospodarstwa Krajowego (w oparciu o Ustawę o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych).
W załączeniu przesyłamy pełne uzasadnienie naszej prośby wyrażone w piśmie Ogólnopolskiej Federacji na rzecz Rozwiązywania Problemu Bezdomności do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny Sejmu RP (pismo niestety nie spotkało się z akceptacją Komisji). Bardzo prosimy o wsparcie naszej inicjatywy i zapewnienie bezpieczeństwa systemu pomocy osobom bezdomnym, które są w najtrudniejszej sytuacji materialnej.